بررسی توان رسوب زایی لندفرم ها براساس تغییر در کاربری اراضی (مطالعۀ موردی: دامغان)

Authors

شعله شاهوردی

sholeh shahverdi desert studies college- molavi blv.- semnan- iranسمنان- بلوار مولوی- دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان شیما نیکو

shima nikoo desert studies college- molavi blv.- semnan- iranسمنان- بلوار مولوی- دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان ناصر مشهدی

naser mashhadi desert studies college- molavi blv.- semnan- iranتهران-مرکز تحقیقات بین المللی بیابان دانشگاه تهران حامد جنیدی جعفری

hamed joneidi natural resources faculty -kurdistan university- pasdaran blv.- sanandajسنندج- بلوار پاسداران- دانشگده منابع طبیعی دانشگاه کردستان محمدکیا کیانیان

abstract

وجود ارگ دامغان در غرب پلایای دامغان، بیانگر فعالیت زیاد باد در این منطقۀ بیابانی است. با توجه به پیشرفت تکنولوژی و افزایش جمعیت طی چند دهۀ اخیر، بخش های زیادی از کاربری های گذشتۀ اراضی تغییر کرده است. این تغییرات می تواند بر توان رسوب زایی اراضی اثر گذاشته و موجب تشدید فرسایش بادی شود. در این پژوهش، ابتدا نقشه های کاربری اراضی سال های 1353 و 1382 تهیه شد. نتایج حاصل از مقایسۀ این نقشه ها نشان می دهد که سطح قابل ملاحظه ای از اراضی مرتعی به اراضی کشاورزی تبدیل شده اند. همچنین بخشی از اراضی کشاورزی، به اراضی مسکونی و صنعتی تبدیل شده و سطح کوچکی از اراضی کشاورزی نیز به اراضی مخروبه تبدیل شده اند. سپس از خاک یا رسوب سطحی منطقه، در سه تیمار اراضی کشاورزی قدیمی (که کاربری خود را حفظ کرده اند)، زمین های کشاورزی جدید (که سابقاً مرتع بوده اند) و مراتع (با پنج تکرار) نمونه برداری شد. دانه بندی ذرات خاک با الک های 2000-1180-600-250-150-75 و کمتر از75 میکرون براساس وزن و درصد فراوانی هر کلاس اندازۀ ذرات بررسی، و شاخص های میانگین قطر ذرات، چولگی، جورشدگی و کشیدگی با استفاده از نرم افزار gradistate ارزیابی و توان رسوب زایی اراضی براساس فراوانی ذرات با قطر کمتر از 2000 میکرون (ذرات حساس و مستعد فرسایش) مشخص شد. نتایج حاصل به صورت هفت نقشه ارائه شده که توان رسوب زایی منطقه را در هر کلاس اندازۀ ذرات بیان می کند. نقشۀ مربوط به پراکنش ذرات دارای قطر بیشتر از 2000 میکرون، نشان دهندۀ پراکنش ذرات پایدار در برابر فرسایش بادی است. بقیۀ نقشه ها نشان دهندۀ ذرات ناپایدار در برابر فرسایش بادی هستند و از مقایسۀ نقشۀ کاربری اراضی با نقشه های مربوط به پراکنش ذرات مشخص شد که بیشترین پراکنش ذرات ناپایدار در اراضی مرتعی و کمترین پراکنش در اراضی کشاورزی بوده و اراضی مرتعی، توان رسوب زایی بالاتری نسبت به دو تیمار دیگر دارند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی توان رسوب‌زایی لندفرم‌ها براساس تغییر در کاربری اراضی (مطالعۀ موردی: دامغان)

The presence of Damghan Erg in West of Damghan Playa indicates high wind activity in this desert region. Due to technological advances and population growth in recent decades, large parts of past land uses have changed. These changes can exacerbate wind erosion and affect lands sedimentation. In this study, first, the land use maps of years 1974 and 2003 were prepared. The comparison of these m...

full text

رهنمودهای تئوری بازی در تحلیل مناقشۀ تغییر کاربری اراضی (مطالعۀ موردی: اراضی محلۀ دارآباد تهران)

تغییر کاربری اراضی نمونه‌ای از ناکامی سازوکار بازار در حفظ محیط زیست به‌شمار می‌رود. از طرفی، افزایش روزافزون جمعیت، گسترش شهرنشینی و فشار توسعه، فضاهای سبز اطراف شهرها را به‌شدت در معرض تخریب و تبدیل کاربری قرار داده است. در این شرایط ذی‌نفعان و ذی‌نفوذان در راستای بهره‌وری بیشتر و کسب حداکثر سود بوده که منجر به استفادۀ توسعه‌دهندگان از اراضی باکیفیت و سبز می‌شود. در این شرایط تضاد منافع میان ...

full text

تغییر کاربری اراضی، عاملی در تغییر منابع ماسه در فرایند فرسایش بادی(مطالعه موردی:ارگ دامغان )

فرایند فرسایش بادی مهمترین فرایند ژئومرفولوژی در بسیاری از مناطق بیابانی کره زمین است که ویژگیهای اشکال ناهمواریها (لندفرمها) و چشم اندازها (لنداسکیپها ) را با عمل فرسایش یا رسوبگذاری تحت تاثیر قرار میدهد. ارگ دامغان با مساحتی برابر4375 هکتار در بخش غربی حوزه آبخیز بسته حاج علی قلی واقع شده است. تثبیت تمام تپه های ماسه ای این ارگ در سال 1350 انجام شده است. منطقه برداشت این ارگ موقعیت خاصی را در...

full text

ارزیابی اثر تغییر اقلیم و تغییر کاربری اراضی بر فرسایش خاک (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز کندران)

تغییرات جهانی اقلیم و کاربری اراضی می‏تواند به‌شدت بر میزان فرسایش و توانایی خاک برای حفظ کشاورزی و به تبع آن، بر امنیت غذایی منطقه‏ای یا جهانی تأثیر بگذارد. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی اثر تغییر اقلیم و تغییرات کاربری اراضی بر فرسایش با استفاده از مدل RUSLE است. از این‌رو، تغییرات آب و هوایی براساس دو سناریوی تغییر اقلیم RCP2.6 و RCP8.5 با استفاده از مدل آماری برای دوره‏های 2016-2030 و 2031-205...

full text

بررسی تغییر کاربری اراضی در بیابان زایی محدوده شهر اردکان با استفاده از سنجش از دور

بیابان­زایی یکی از عوامل تهدید کننده حیات بشری است که موجب تخریب منابع طبیعی می شود. بنابراین شناخت پدیده بیابان­زایی و عوامل مؤثر بر تشدید آن برای کشور ما دارای اهمیت حیاتی می‌باشد. در این تحقیق از اطلاعات تصاویر ماهواره­ای و عکس­های هوایی برای بررسی نقش تغییرکاربری اراضی بر پدیده  بیابان زایی محدوده شهر اردکان استفاده شد. به این منظور، برای سالهای 1334 و 1376 از عکسهای هوایی موجود و برای سال ...

full text

رهنمودهای تئوری بازی در تحلیل مناقشۀ تغییر کاربری اراضی (مطالعۀ موردی: اراضی محلۀ دارآباد تهران)

تغییر کاربری اراضی نمونه ای از ناکامی سازوکار بازار در حفظ محیط زیست به شمار می رود. از طرفی، افزایش روزافزون جمعیت، گسترش شهرنشینی و فشار توسعه، فضاهای سبز اطراف شهرها را به شدت در معرض تخریب و تبدیل کاربری قرار داده است. در این شرایط ذی نفعان و ذی نفوذان در راستای بهره وری بیشتر و کسب حداکثر سود بوده که منجر به استفادۀ توسعه دهندگان از اراضی باکیفیت و سبز می شود. در این شرایط تضاد منافع میان ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مهندسی اکوسیستم بیابان

جلد ۵، شماره ۱۲، صفحات ۳۷-۵۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023